Na pomnik w Łubnem powróciła tablica z nazwiskami żołnierzy pomordowanych przez nacjonalistów ukraińskich

- Długo trwało załatwienie tej sprawy, ale wreszcie się udało - wzdycha mieszkaniec Cisnej, który 3 lata temu wraz z nieżyjącą już małżonką zaczął „chodzić” za tym, by tablica wróciła na dawne miejsce, czego życzyło sobie wiele osób ze środowiska lokalnego.

1 kwietnia 1947 roku w zorganizowanej zasadzce przez OUN-UPA pod Łubnem w Bieszczadach zginęło 31 polskich żołnierzy WOP Wojska Ochrony Pogranicza. Byli to kawalerzyści z 4. Bałtyckiej Brygady WOP z Koszalina, którzy mieli wzmocnić strażnicę WOP w Cisnej.

Na miejscu poległo 21 żołnierzy, natomiast 10 pozostałych banderowcy uprowadzili do lasu, gdzie ich w bestialski sposób zamordowali. Uratowało się z masakry tylko 2 osoby.

Poległych pochowano na cmentarzu wojskowym w Baligrodzie, natomiast w Łubnem postawiono im pomnik.

W styczniu 2021 roku na podstawie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego systemu totalitarnego z pomnika zdjęto tablicę z nazwiskami poległych, orła bez korony, symbol odznaczenia „Krzyż Grunwaldu” i napis „Żołnierzom LWP, WOP i KBW poległych w walkach z faszystowskimi bandami UPA w latach 1944 - 1947 w 25-lecie LWP”.

Nakaz demontażu elementów z pomnika wydał Podkarpacki Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Rzeszowie. Wykonała go gmina Baligród.

Decyzję PWINB w Rzeszowie była podparta opinią Instytutu Pamięci Narodowej. W opinii wskazano rozwiązania zmierzające do upamiętnienia poległych i pomordowanych w wyniku działań UPA na terenie gminy Baligród.

Władze gminy, choć wykonały ciążący na nich obowiązek wynikający z obowiązującego prawa, broni w sprawie pomnika nie złożyły. Zwróciły się do prezesa Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie.

Pismem z dnia 7 marca br. poinformowano Roberta Stępnia, wójta gm. Baligród, że IPN negatywnie zaopiniował przywrócenie na pomnik tablicy z nazwiskami żołnierzy WOP, którzy polegli w walkach z UPA 1 kwietnia 1947r., ale przychylił się do wszelkich działań zmierzających do renowacji tego upamiętnienia, z równoczesnym umieszczeniem tablicy z inskrypcją zaopiniowaną przez IPN.

Zaproponowano następujące jej brzmienie: PAMIĘCI POLAKÓW, ŻYDÓW I UKRAIŃCÓW, MIESZKAŃCÓW GMINY BALIGRÓD, PRZEŚLADOWANYCH I MORDOWANYCH W LATACH 1939-1947 PRZEZ OKUPANTA NIEMIECKIEGO, UKRAIŃSKICH NACJONALISTÓW, FUNKCJONARIUSZY REŻIMU KOMUNISTYCZNEGO.

IPN zaproponował również umieszczenie przy pomniku tablicy informacyjnej, która pozwoliłaby naświetlić złożoną historię gminy Baligród. Taka tablica przy pomniku stanęła.

Przed 76. rocznicą mordu na żołnierzach okazało się, że na pomnik wróciła również oryginalna tablica z nazwiskami poległych, a na szczycie pomnika zawisł orzeł. Obecnie dodano mu koronę. Pozostałych elementów, zdjętych w wyniku dekomunizacji upamiętnienia, nie umieszczono na obelisku.

Nie wiadomo na razie na mocy jakiej decyzji powieszono z powrotem tablicę z nazwiskami. Tej wiedzy nie posiada obecnie IPN Oddział w Rzeszowie, ani też biuro prasowe wojewody podkarpackiego.

Nie udało nam się w czwartek skontaktować z wójtem Robertem Stępniem, gdyż był bardzo mocno zajęty. Być może uda się uzyskać informacje z gminy w najbliższym czasie.

1 kwietnia br. przed pomnikiem ma odbyć się duża uroczystość. Organizuje ją wójt gminy Baligród i Związek Żołnierzy Wojska Polskiego Koło „Weteranów i Pionierów Ziemi Leskiej”. Okolicznościowym przemówieniom ma towarzyszyć hymn, wręczenie odznaczeń i oddanie hołdu żołnierzom.